Struktur, Nulis, lan Ngandharake Sesorah (Pidhato)

Assalamu'alaikum.. 

Ing pitepungan iki, bu Linna badhe nulis babagan sesorah utawa pidhato basa Jawa. Sesorah utawa pidhato yaiku ngandharake gagasan kanthi lesan ing sangarepe wong akeh. Sesorah utawa pidatho duweni tujuan utawa ancas kang beda-beda, antarane yaiku:

a. Aweh seserepan (info)

b. Aweh panjurung (motivasi)

c. Aweh Pangajak

d. Aweh Panglipur (hiburan)

e. Aweh Panyaruwe (kritik)

Ngidhentifikasi Struktur Sesorah

Wong arep nindakake sesorah, biyasane nggawe cengkorongan apa wae kang arep diomongake ing ngarepe wong akeh. Cengkorongan kang kerep disebut kerangka kuwi banjur dikembangake dadi naskah sesorah utuh. Sadurunge nulis naskah sesorah, ayo padha digatekake apa wae perangan-perangan sesorah iku!

Naskah sesorah iku ngemot telung perangan, yaiku :

a. Pambuka, ing antarane mratelakake :

1) Salam pambuka

2) Pakurmatan (nyebutake kang padha rawuh)

3) Puji syukur

b. Isi, mratelakake bab-bab kang dadi wigatining sesorah.

c. Panutup, ing antarane mratelakake :

1) Dudutan (kesimpulan)

2) Pangajab (harapan)

3) Panyuwunan pangapura

4) Salam panutup

Nulis Cengkorongan Sesorah

Sawise mudeng babagan perangane sesorah, ayo padha nulis naskah sesorah. Sadurunge nulis teks sesorah becike digawe luwih dhisik cengkorongane. Cengkorongan (kerangka) sesorah yaiku baku-bakuning isi sesorah sing dirakit jumbuh karo sing dikarepake. Tuladha cengkorongan sesorah:

Tema: Pamitan Kelas IX

Irah-irahan: Sesorah Pamitan

Cengkorongan

1. Salam, pakurmatan, puji syukur

2. Kelas IX ngaturake panuwun marang Bapak/Ibu guru, lan para karyawan

3. Kelas IX aweh piweling marang kelas VII lan VIII.

4. Panutuping sesorah lan salam.

Nulis Naskah Sesorah

Sawise nggawe cengkorongan, saiki cengkorongan mau dikembangake dadi naskah sesorah kang becik. Bab-bab sing kudu digatekake nalika nulis sesorah, yaiku :

a. Sapa wae sing arep disesorahi.

b. Miliha tembung-tembung sing prasaja kang gampang dimangerteni.

c. Migunakake unggah-ungguh basa kang trep.

d. Tetimbangan wektu kang sumadiya.

e. Isine mentes lan narik kawigaten.

Ngandharake Naskah Sesorah

Sesorah iku kanggone wong sing wis kulina kaanggep entheng, kosok baline tumrap sing durung kulina mujudake panggawean kang abot. Supaya bisa sesorah kanthi becik, materi Ian mental kudu disiapake. Nalika pinuju sesorah tindak-tanduk (sikap)sing perlu digatekake yaiku :

a. Ngadeg jejeg.

b. Tangan ngapu rancange

c. Ulat nyenengake.

d. Obahing sarira prasaja.

e. Swara ora keseron nanging uga ora kelirihen.

f. Wiramaning swara kepenak dirungokake.

g. Bisa njumbuhake marang kahanan Ian swasanane.

Nah, para siswa sawise mangerteni lan mudeng apa kuwi struktur, carane nulis, lan ngandharake sesorah, ayo padha gladhen.

Wassalamu'alaikum wr. wb

source: Slamet,M. Pd. 2016. Wursita Basa kelas IX. Klaten: Sahabat.